Xosé Filgueira Valverde (1906-1996) foi un escritor galego. Adícaselle o Día das Letras Galegas no ano 2015.
Entre o pazo de Briáns e o de Brandobre, os Temes e os Mariños ergueran unha fonte, no adral da eirexa...
Os nenos. Xenreira. 1925.
De certo Galicia é un pobo lírico, de longa tradición, cun arte enxebre e singular nos seus motivos, na súa expresión e na súa rítmica.
Da épica na Galicia medieval, discurso de ingreso na RAG en 1941.
A nosa fala ten todo un tesouro lírico narrativo nas Cántigas alfonsies. Coido que poucos moimentos da literatura europea medieval poden ofrecérmonos un meirande acervo de relatos unha fala máis viva, onde os recursos coloquiaes axúntanse a mestría trovadoresca e o decir do pobo entra, a regos, polas abirtas da poética máis requintada.
Da épica na Galicia medieval, discurso de ingreso na RAG en 1941.
Considero que é absolutamente galega a obra castelá de Rosalía, a de Nicomedes Pastor Díaz, a da Pardo Bazán (que por desgraza é toda en castelán), a de Valle Inclán que escribía un galego delicioso e falaba un galego espléndido pero que escribiu moi pouco nel. E a obra de Cela e de Torrente en castelán.
Quixera lograr destas páxinas miñas que fixesen ao lector amar, por coñecer, os vellos oficios da nosa terra, si é que mira con desdén a quen os exercen, si é que pasa con indiferenza ante obras fillas do seu esforzo, móstrense na dignidade dos museos ou sáianlle ao paso no "triviumm" aldeán, no feiral, na rúa, no porto...
Quisiera haber logrado de estas páginas mías que hiciesen al lector amar, por conocer, los viejos oficios de nuestra tierra, si es que mira con desdén a quienes los ejercen, si es que pasa con indiferencia ante las obras hijas de su esfuerzo, muéstrense en la dignidad de los museos o sálganle al paso en el "triviumm" aldeano, en el ferial, en la calleja, en el puerto...
Sabe dende mociño Filgueira Valverde a arte, tamén non pouco sinfónica, de compoñer un libro, cas súas lucidías alamedas, e seus recantos misteriosos e lonxao pasar de veladas presencias.
Ramón Otero Pedrayo. Resposta en Da épica na Galicia medieval, discurso de ingreso na RAG en 1941.
Filgueira foi o traballador máis precoz, máis lonxevo, máis prolífico e máis multidisciplinar da cultura galega.
Tivo unha importancia capital. Abordou con criterio científico os máis diversos eidos da nosa cultura, percorreu camiños non antes andados, poñendo ó servizo de Galicia o seu saber e o seu esforzo.
A súa obra, no esencial e malia os avances da investigación nas áreas que cultivou, continúa vixente, sendo aínda de consulta imprescindible a día de hoxe. Hai un antes e un despois dos seus traballos.